Przyroda

Ziemia Kłodzka to jeden z najciekawszych krajobrazowo i kulturowo regionów Polski. Łagodny klimat, rozległe obszary lasów, urozmaicona rzeźba terenu oraz niepowtarzalne piękno sudeckiego krajobrazu przyciągają tu co roku kilkaset tysięcy turystów. Ziemia Kłodzka to pojęcie raczej historyczne niż geograficzne i odnosi się do obszaru, którego centrum stanowi rozległe obniżenie Kotliny Kłodzkiej wraz z wysokimi pasmami górskimi, które je otaczają. Od zachodu obniżenie to ograniczone jest Górami Stołowymi (najwyższe wzniesienie to Szczeliniec Wielki, 919 m n.p.m.), od południowego zachodu Górami Bystrzyckimi (Jagoda, 977 m n.p.m.), od południowego wschodu Masywem Śnieżnika (Śnieżnik, 1425 m n.p.m.), od wschodu Górami Złotymi (Smrek, 1109 m n.p.m.) i od północy Górami Bardzkimi (Kłodzka Góra, 765 m n.p.m.) oraz Górami Sowimi (Wielka Sowa, 1015 m n.p.m.). Na tym terenie wydzielono wiele obszarów chronionego krajobrazu oraz rezerwatów przyrody. Tereny te w większości udostępnione są dla turystów.

„Róża kłodzka" (pełnik europejski)

Ziemia kłodzka jest obszarem występowania najbardziej licznych populacji tej rośliny w Polsce. Od przynajmniej 120 lat kwiat nosi lokalną nazwę „kłodzka róża". Szczególnie w Górach Stołowych na podmokłych łąkach pełnik europejski tworzy całe łany złocistożółtych kul, kołyszących się na wietrze wśród wiosennej zieleni traw.

GÓRY STOŁOWE

PARK NARODOWY GÓR STOŁOWYCH

Szczeliniec Wielki

To jedna z największych i jednocześnie unikalna w skali Polski przyrodnicza atrakcja regionu. Wspinając się po kamiennych schodach z Karłowa zdobyć można wierzchowinę najwyższego szczytu Gór Stołowych (921 m n.p.m.), na którego wierzchołku znajduje się imponujący skalny labirynt, wytworzony przez charakterystyczne popękania i wywietrzenia piaskowca. Trasa zwiedzania prowadzi między piaskowcowymi formami skalnymi (posiadającymi własne nazwy utworzone od ich charakterystycznych kształtów) i głębokimi szczelinami dochodzącymi do 20 m. Do najbardziej znanych należy np.: "Kwoka", "Mamut" (zwany także "Małpoludem"), "Wielbłąd", "Głowa Księżniczki Emilki", "Słoń" i "Kazalnica". Niezmiernie ciekawym fragmentem Szczelińca Wielkiego jest tzw. "Piekiełko". Jest to szczelina skalna o długości ok. 100 m i głębokości 17 m ze specyficznym mikroklimatem o niskiej temperaturze i dużej wilgotności powietrza. Z punktów widokowych podziwiać można rozległe panoramy Sudetów. Na dolnej szczytowej partii Szczelińca (na 905 m n.p.m.) znajduje się schronisko PTTK „Na Szczelińcu”, działające od 1845 r., można do niego dojść jedynie liczącymi 680 stopniami kamiennymi schodami. Zbudowane zostały one na przełomie XVIII i XIX w. przez Franciszka Pabla i z pewnymi przeróbkami służą zwiedzaniu do dziś. Szczeliniec Mały położony na południowy - wschód od Szczelińca Wielkiego i oddzielony niezbyt głęboką przełęczą, nie jest udostępniony dla zwiedzających.

Błędne Skały

Podobnie jak Szczeliniec Wielki, Błędne Skały są jedną z największych i jednocześnie unikalnych w skali Polski atrakcją regionu. Jest to to położona na wysokości 852 m n.p.m. ławica spękanych piaskowców, tworząca malowniczy labirynt szerokich szczelin i zaułków, niekiedy niezwykle wąskich, oddzielających bloki skalne kilkunastometrowej wysokości. Ten labirynt skalny powstał w skutek działania wiatru i wody na piaskowiec ciosowy. Rozmaite zaułki, oddzielają od siebie zespoły osobliwych form skalnych. Wiele skał ma własne nazwy np.: "Skalne Siodło", "Kurza Stopka", "Labirynt", "Tunel", "Wielka Sala". W pobliżu Błędnych Skał znajduje się "Głaz Trzech Krzyży". Był to pilnie strzeżony punkt celny między hrabstwem kłodzkim a Królestwem Czech.  Na głazie tym znajduje się szereg dat, które, jak mówi legenda, ryto dla upamiętnienia przyłapania przemytników (najstarsza - 1616 r.). Na terenie Błędnych Skał znajduje się taras widokowy Skalne Czasze, z którego widać Szczeliniec Wielki i Mały, a przy dobrej widoczności zobaczyć można także Karkonosze. Błędne Skały są odwiedzane od bardzo dawnych lat przez licznych kuracjuszy i turystów, których przyciąga malowniczość i tajemnicza aura tego miejsca. Obszar Błędnych Skał ma powierzchnię ok. 22 ha.

Wielkie Torfowisko Batorowskie

Ten obszar ochrony ścisłej wchodzący w skład Parku Narodowego Gór Stołowych usytuowany jest w dolinie Czerwonej Wody na wierzchowinie środkowego piętra Gór Stołowych. Trakt Kręgielny który łączy Karłów z Batorowem wyznacza jego północną granicę, wschodnią granicę torfowiska wyznaczają szlaki turystyczne poprowadzone ubitymi drogami, zachodnia granica przebiega przez wąskie leśne ścieżki będące jednocześnie granicami oddziałów leśnych. Torfowisko położone jest na terenach wododziałowych na nieprzepuszczalnym podłożu margli. Na skutek dużej wilgotności podłoża obszar ten porośnięty został torfowcami tworzącymi tu głębokie pokłady i jest najbogatszym składowiskem torfu w Górach Stołowych. Torf zalega nawet na głębokości ponad 5 m. W tych warunkach występujące na nim świerki i sosny nierzadko przyjmują skarlałe formy.  Występuje tutaj kilka rzadkich lub chronionych roślin, m.in. listera jajowata, kruszczyk szerokolistny, paprotnik kolczysty, arnika górska a także rzadkie grzyby (purchawica olbrzymia i klejówka świerkowa).

Skałki Łężyckie

Sawanna Łężycka nazywana także Sawanna Afrykańską to rozległa górska łąka położona na płaskim masywie Rogowej Kopy (790 m n.p.m.) na której rozrzucone są liczne pojedyncze skałki zbudowane z mułowców wapnistych (sięgają 2-4 m wysokości), które zostały odsłonięte podczas erozji piaskowca i zwietrzeniu jego pierwotnej wierzchniej warstwy (cały ten proces trwał kilka milionów lat - okres mioceński). Obszar ten leży w południowej części Gór Stołowych w Sudetach Środkowych, u podnóża góry Narożnik, pomiędzy Darnkowskimi Wzgórzami i prowadzącą z Karłowa do Dusznik-Zdroju, graniczy także z Lisim Grzbietem i doliną potoku Dańczówka. Ze względu na występujące tu gatunki roślin rzadkich jest obszarem ściśle chronionym. Rośnie na niej np. pełnik europejski, przez miejscowych nazywany różą kłodzką, uważany jest za symbol ziemi kłodzkiej.

Skalne Grzyby

Skalne Grzyby znajdują się w południowo-wschodnim fragmencie stoliwa Gór Stołowych, między Batorowem a Radkowskimi Skałami. Miejsce to jest mniej popularne niż Szczeliniec Wielki i Błędne Skały, jednak oferuje przepiękne i niesamowite twory skalne będące efektem wietrzenia selektywnego, które utworzyło nawet kilkunastometrowe ostańce w kształcie grzybów i innych rzeźb. Skały ciągną się na długości około 2 km. Szereg form skalnych posiada własne nazwy, są to np. "Borowik", "Skalne Wrota", "Zrośnięte Grzyby", "Pingwinki", "Piętrowe Grzyby", "Trzy Borowiki", "Rogacz". Te formy skalne zbudowane są z piaskowca o różnym stopniu twardości powstałego około 90 mln lat temu. Pierwotnie całość wierzchowiny utworzona była z rozległego piaskowca o różnym stopniu twardości w zależności od pochodzenia. Miększe fragmenty zostały stopniowo wymyte pozostawiając najbardziej odporne skały. Charakterystyczny kształt owe grzyby nabrały z powodu swojej warstwowej budowy, która miała duże znaczenie w czasie procesów erozyjnych. Dolne warstwy tworów skalnych, określane jako „nóżki” grzybów zbudowane są z wielu warstw porowatego piaskowca marglistego, podczas gdy „kapelusze” buduje jednorodny piaskowiec o spoiwie krzemionkowym pozbawiony spękań. Ze względu na litą budowę, górne warstwy znacznie wolniej ulegały erozji. W końcowym efekcie szybszego wymywania dolnych porowatych warstw i wolniejszego litych warstw górnych powstały charakterystyczne grzybowe twory skalne.

Radkowskie Skały

Mur skalny, otaczający baszty i filary skalne zaliczane są do najokazalszych w Górach Stołowych. Poprowadzono tędy wiele dróg wspinaczkowych, a ich górna krawędź stanowi dobry punkt widokowy. Skały te tworzą północno-zachodnią krawędź środkowego piętra Gór Stołowych. Poszczególne skały lub ich grupy są porozdzielane stromymi żlebami o głębokości blisko 100 m. Potężne baszty skalne Radkowskich Skał są jednym z najbardziej atrakcyjnych widokowo miejsc w Górach Stołowych.

Białe Skały

Zgrupowanie okazałych skał piaskowcowych. Nazwa ich wiąże się z jasnym zabarwieniem wynikającym ze znacznej zawartości kwarcu. Część z nich posiada własne nazwy, w większości nadane przez wspinaczy, dla których jest to jedno z bardziej atrakcyjnych miejsc wspinaczkowych w Górach Stołowych. Białe Skały położone są na południowy wschód od Karłowa na wysokości ok. 780-800 m n.p.m. na północnej i północno-wschodniej krawędzi stoliwa Narożnika ok. 800 m od Drogi Stu Zakrętów. Białe Skały osiągają wysokość od do 20 do 30 m i ciągną się na przestrzeni ok. 1 km, swym kształtem przypominają wolnostojące baszty, mury lub skalne wieżyce. Część z nich posiada dość oryginalne nazwy: "Zielony Król", "As Atu", "Bubek", "Zielona dama", "Kibic", "Zły". Na skałach występuje bogata flora mszaków i porostów, którym sprzyja znaczne zawilgocenie. 

Wodospady Pośny (Wrota Pośny)

Teren z dziewiczymi lasami bukowymi oraz malowniczym zgrupowaniem skał zwanych Skalnymi Wrotami przez które przepływa strumień Pośna tworzący serię wodospadów, został objęty ochroną. Pierwotnie utworzono tu rezerwat przyrody, od 1993 obszar ten jest chroniony jako jeden z obszarów ochrony ścisłej Parku Narodowego Gór Stołowych. Ten ciąg kilku małych wodospadów, położonych na wysokości około 550 m n.p.m. odznacza się także bogatą i ciekawą florą oraz fauną i jest jednym z najbardziej niezwykłych i malowniczych fragmentów parku. Wrota i Wodospady Pośny były znane już od dawna ze swoich wybitnych walorów krajobrazowych. Pierwotnie działacze radkowskiej sekcji Kłodzkiego Towarzystwa Górskiego (GGV) wzdłuż potoku stworzyli liczne sztuczne kaskady, drewniane zastawki i mniejsze tamy (które miały na celu potęgować efekty wodne), mostek przez potok, kamienną fontannę i punkty widokowe. Po objęciu tych terenów ochroną, większość tworów uległa zniszczeniu jednak nie wpłynęło to na naturalizację potoku. W jego górnej części stworzono ujęcie wody dla Radkowa i okolicznych miejscowości, które w znaczący sposób ograniczyły przepływ wody w potoku. Obecnie tylko w okresach intensywnych i gwałtownych opadów w dolinie tworzy się wodospad zbliżony do tego sprzed czasu II Wojny Światowej. Do dzisiaj zachowały się m.in. wykute w skale schody, kamienna misa fontanny, pozostałości po skarbonce z inskrypcjami, okolicznościowa tablica upamiętniająca działaczy turystycznych oraz resztki punktu widokowego.

Skały Puchacza

Skały Puchacza, Sowie Skały (niem. Uhustein, 730 m n.p.m.) leżą w Górach Stołowych na wysokości 730 m n.p.m. w obrębie Parku Narodowego Gór Stołowych. Usytuowane są pomiędzy Narożnikiem a Urwiskiem Batorowskim. Skały Puchacza to doskonały punkt widokowy, znajduje się na odsłoniętym kilkudziesięciometrowym urwisku skalnym w piaskowcu. To poeksploatacyjne wyrobisko pozostałe po dawnym kamieniołomie. Górna krawędź wyrobiska to świetny punkt widokowy. Z czasów pozyskiwania kamienia z tego terenu pozostały monumentalne ściany skalne oraz kamienna pochylnia służąca do transportu pozyskanych bloków piaskowca. Na wschód od wyrobiska, na krawędzi wierzchowiny stoi mała kapliczka. Postawiono tam w 1818 roku kamienny krzyż, jednak został zniszczony przez powalone drzewo.

MASYW ŚNIEŻNIKA

Rezerwat „Jaskinia Niedźwiedzia” w Kletnie

Położona w Masywie Śnieżnika uznawana za najpiękniejszą pod względem szaty naciekowej jaskinie Polski, najdłuższa jaskinia całych Sudetów, W osadach na dnie jaskini odnaleziono wiele zachowanych szczątków kostnych zwierząt plejstoceńskich, wśród których dominują kości niedźwiedzi jaskiniowych. Wraz z przewodnikiem przechodzi się labiryntem korytarzy, podziwiając unikalne stalaktyty i stalagmity, kaskady i draperie kalcytowe. http://jaskinianiedzwiedzia.pl/

Rezerwat „Śnieżnik Kłodzki”

Leżący w Masywie Śnieżnika Śnieżnik to najwyższy szczyt polskiej części Sudetów Wschodnich i ziemi kłodzkiej. Ma wysokość 1423 m n.p.m. Jest szczytem granicznym i punktem zwornikowym aż sześciu grzbietów górskich. Z wierzchołka wystającego znacznie ponad krawędź lasu roztacza się wyjątkowo rozległa panorama. Na stokach szczytu zbudowanego przede wszystkim z gnejsów i łupków występują charakterystyczne rumowiska skalne. Fauna i flora Śnieżnika jest najbogatsza w całych Sudetach, ponieważ przebiegają tam granice zasięgu występowania wielu gatunków sudeckich, karpackich, alpejskich i śródziemnomorskich, dlatego cały obszar chroniony jest jako rezerwat przyrody. Dawniej stała tu kamienna 33-metrowa wieża widokowa, ostatecznie zburzona w 1973 r. W 2022 r. została oddana do użytku nowoczesna wieża widokowa, która umożliwia podziwianie widoków nawet podczas zimnej i wietrznej pogody. Na szczyt Śnieżnika prowadzą liczne szlaki turystyczne, od strony polskiej najpopularniejsze drogi wiodą z Międzygórza, ze Stronia Śląskiego przez Kletno, z Międzylesia przez Jodłów, a od strony czeskiej z Kralik, Małej Morawy i Starego Miasta pod Śnieżnikiem. U podnóża szczytu na Hali Pod Śnieżnikiem po stronie polskiej znajduje się zabytkowe schronisko górskie.

Rezerwat „Wodospad Wilczki” w Międzygórzu

Największy i najwyższy wodospad w Masywie Śnieżnika jest jednocześnie drugim co do wysokości w Sudetach. Powstał na linii uskoku tektonicznego, skąd rzeka Wilczka spada z 22 m do kotła i dalej płynie wąskim wąwozem zwanym kanionem amerykańskim, którego pionowe skały osiągają nawet 25 m. Wodospad wraz z najbliższym otoczeniem objęte są od 1958 roku ochroną i tworzą rezerwat przyrody „Wodospad Wilczki”. Teren rezerwatu przystosowany jest do zwiedzania. Nad wodospadem znajduje się mostek, a wokół niego wyznaczono ścieżki oraz schodki prowadzące do tarasów widokowych, tak by można było oglądać wodospad i wąwóz z każdej strony. Rezerwat znajduje się zaraz przy wjeździe do Międzygórza, dojście do niego możliwe jest bezpośrednio z położonego obok parkingu lub też nowym deptakiem z historycznego centrum miejscowości.

Trójmorski Wierch w Masywie Śnieżnika

Szczyt Masywu Śnieżnika z charakterystycznym rumowiskiem skalnym, stanowiący dział trzech zlewisk: Morza Bałtyckiego, Północnego i Czarnego. Punkt wododziałowy znajduje się na płd.-zach. zboczu na wysokości 960 m n.p.m. Na szczycie znajduje się drewniana wieża widokowa o wysokości 25 m z widokiem na Kotlinę Kłodzką otoczoną Górami Orlickimi i Bystrzyckimi oraz cały Masyw Śnieżnika.

GÓRY BIALSKIE

Rezerwat „Puszcza Śnieżnej Białki”

Źródłową dolinę Białej Lądeckiej porastała urokliwa pierwotna puszcza sudecka, w której głównymi gatunkami drzew były buk, jodła, jawor i świerk. Jej zachowane fragmenty chroni rezerwat przyrody „Puszcza Śnieżnej Białki". Najbardziej dziki rezerwat przyrody chroniący dziewicze ostoje na krańcach ziemi kłodzkiej. Położony na wysokości 980-1086 m n.p.m., leży w przygranicznej części Puszczy Jaworowej u zbocza góry Iwinki. Najcenniejszym elementem puszczy jest kompleks lasu liściastego. Można tu spotkać ponad 150-letnie buki, a także dęby, graby, brzozy i pomniejsze krzewy i krzewinki. Występuje tutaj wiele gatunków ptaków i ssaków, korzystających z dzikości rezerwatu.

Rezerwat „Nowa Morawa”

Leśny rezerwat przyrody utworzony dla ochrony naturalnego lasu dolnoreglowego. Przechodzi przez niego zielony szlak rozciągający się od nowej Morawy do Bielic. Rezerwat znajduje się na wysokości 820-965 m n.p.m. Najcenniejszy odcinek obejmuje najbardziej pierwotny fragment okolicznych lasów i jeden z najdzikszych w całych Sudetach, gdzie wytworzył się gęsty las o prawie pierwotnym charakterze, przypominającym dawną Puszczę Sudecką. Tutejsze świerki stanowią bardzo cenny materiał dla procesu odnowy i unasienniania okolicznych lasów.

Trzy Siostry - grupa skał w Górach Bialskich

Będąc w Górach Bialskich, warto udać się na wycieczkę w grupę skalną Trzy Siostry (dawniej niem. Grenzfelsen) w pobliżu wsi Stary Gierałtów. Jest to zgrupowanie skał gnejsowych (szare gnejsy migmatyczne, drobnoziarniste, laminowane lub warstwowane) na wysokości 800-825 m n.p.m., jednej małej i trzech dużych, położonych na stoku Łyśca. Ich wysokość to 19 m, szerokość 33 m (pomiędzy nimi szczeliny do 3 m szerokości). Nieoficjalnie skały te nazwane są: Rzepicha, Libusza i Olga, otoczone są lasem świerkowym. Będąc na wierzchołkach tych skał można podziwiać Góry Złote i Dolinę Białej Lądeckiej. Trzy Siostry oddzielone są od siebie niewielkimi przełęczami, charakter skał powoduje, że jest to miejsce chętnie odwiedzana prze amatorów wspinaczki górskiej, to ciekawy punkt widokowy, wspinaczkowy i rekreacyjny - jest miejsce na ognisko i ławeczka dla strudzonych wędrowców.

Ze skałami wiąże się legenda o trzech siostrach zamienionych w kamień przez smoka zamieszkującego szczyt Łyśca. Trzy siostry poślubiły drwali, którzy pewnego razu nie wrócili na noc. Kobiety były przekonane, że pożarł ich smok. Postanowiły poszukać mężów. Gdy dotarły do jaskini, zobaczyły smoka i - skamieniały ze strachu! Tymczasem okazało się, że mężczyźni uciekli z pieczary potwora. Na darmo szukali żon. Teraz ponoć pojawiają się w Dolinie o północy z 14/15 lutego. Smoka spotkał później marny koniec.

GÓRY BYSTRZYCKIE

Rezerwat „Torfowisko pod Zieleńcem”

Wycieczka do położonego nieopodal Dusznik-Zdroju rezerwatu to wyprawa do arktycznej tundry, syberyjskiej tajgi, a nawet epoki lodowcowej lub krainy starej baśni. Sprawia to charakterystyczny krajobraz torfowiska, który tworzą uroczyska „Topielisko” i „Czarne Bagno” z oczkami wodnymi, zarastającymi jeziorkami, unoszącą się w powietrzu mgłą i specyficzną roślinnością rezerwatu. Można tu zobaczyć mchy i torfowce, reliktową brzozę karłowatą, sosnę błotną, żurawinę błotną, borówkę bagienną i słynne mięsożerne rosiczki, a miłośnicy przyrody mogą wytropić rzadkie gatunki motyli, ważek i ptaków. Z drewnianej wieży widokowej rozciąga się widok na część rezerwatu.

Solna Jama k. Gniewoszowa

Niewielka (ok. 40 m długości) jaskinia powstała w soczewie wapienia krystalicznego. Nazwa jej wywodzi się od nacieków kalcytowych przypominających wyglądem sól. Wnętrze jaskini zamieszkiwane jest przez endemiczny gatunek owada. Leżąca w dolinie potoku Gołodolnik u południowo wschodniego podnóża Masywu Czerńca. Ta niewielka jaskinia krasowa jest jednocześnie jedyną w Górach Bystrzyckich. Obecne wejście do jaskini zostało odsłonięte w trakcie prac w kamieniołomie. Kilkadziesiąt metrów na wschód od jaskini znajduje się dość wydajne źródło krasowe (wywierzysko), prawdopodobnie odwadniające system krasowy Solnej Jamy. Z Różanki od kościoła idziemy niebieskim szlakiem w kierunku lasu. Po przejściu w lesie dwóch potoków przed stromym podejściem skręcamy w prawo do nieczynnego już kamieniołomu, w którym znajduje się otwór jaskini. Przy wejściu do jaskini jest tablica informacyjna, jest stół i ławy, można zrobić zdjęcia, odpocząć przed dalszą drogą do Zamku Szczerba (1 godz. niebieskim szlakiem). Aby zachwycić się jaskinią konieczna jest dobra latarka.

Diabelskie Głazy k. Gniewoszowa

Diabelskie Głazy są chronione jako pomnik przyrody nieożywionej. Na pomnikowe głazy pochodzenia polodowcowego natrafić po obejściu szlakiem ruin Zamku Szczerba, po prawej stronie, według miejscowych podań zostały tu przyniesione przez diabła. Skały na których wznoszą się ruiny to łupki i amfibolity, są luźno porozrzucane po terenie i nie tworzą większych formacji.  Zamek Szczerba k. Gniewoszowa powstał prawdopodobnie w XIV w. jako warownia strzegąca szlaku handlowego przez Przełęcz Międzyleską. Zniszczony w 1428 r. przez Husytów do czasów współczesnych pozostaje w ruinie. Do ruin zamku i Diabelskich Głazów prowadzi niebieski szlak z Gniewoszowa przez Różaną do Międzylesia. Zmotoryzowani turyści mogą zostawić auto na parkingu pod zamkiem, cofnąć się 100 metrów do szlaku skręcającego w prawo, po przekroczeniu strumyka i krótkim podejściu, mogą podziwiać ruiny oraz Diabelskie Skały.  Wewnętrzny dziedziniec  zamku oraz jego otoczenie najbardziej fotogeniczne są w okresie jesienno - zimowym.

GÓRY BARDZKIE

Rezerwaty „Cisy” i „Cisowa Góra”

W wielogatunkowym lesie rośnie około 4 tys. okazów cisa ulokowanych w dwóch rezerwatach. Szereg okazów cisa w różnych krainach geobotanicznych Polski podlega indywidualnej ochronie jako zabytki lub pomniki przyrody. Znajduje się na terenie obszaru Natura 2000 "Góry Bardzkie" i "Obszaru Chronionego Góry Bardzkie i Sowie"

Przełom Nysy Kłodzkiej

Malowniczy, antecedentny (tzn. starszy od gór) przełom górski. Nysa Kłodzka zatacza tu sześć dużych meandrów. Dobrze widoczny z okien pociągów na odcinku Kłodzko - Bardo. Rzeką odbywają się spływy kajakowe oraz pontonowe

GÓRY SOWIE

Rezerwat „Bukowa Kalenica”

Bukowa Kalenica należy do starych rezerwatów, który obejmuje jedne z najcenniejszych fragmentów Gór Sowich z siedliskami górskiej buczyny. Jest ona szczególnie atrakcyjna wizualnie w połowie jesieni, kiedy lasy bukowe mienią się kolorami czerwieni. Dodatkowego uroku temu miejscu nadają drewniane posążki nawiązujące do słowiańskich tradycji oraz wieża widokowa dająca możliwość ujrzenia pięknej górskiej panoramy.  Rezerwat znajduje się w środkowo-zachodniej części Gór Sowich w Sudetach Środkowych, obejmując swym zasięgiem strome zachodnie i północno-zachodnie zbocza szczytów Kalenica (964 m n.p.m.) i Słoneczna (949 m n.p.m.). Położony jest na Obszarze Chronionego Krajobrazu Gór Bardzkich i Sowich.

Żmijowe Skały w Górach Sowich

Niepowtarzalna grań skalna, znana turystom już od XVIII wieku, położona na trasie z Polany Bielawskiej na Kalenicę. Znakomity punkt widokowy.

GÓRY ZŁOTE

Jaskinia Radochowska k. Radochowa

Jaskinia Radochowska to jedna z największych i najciekawszych jaskiń w Sudetach. Znana jest już od XVIII wieku, ale wciąż kryje wiele tajemnic. Można ją zwiedzić z przewodnikiem i poczuć smak prawdziwej przygody. Trasa do zwiedzania ma ok. 300 metrów, ale łączna długość korytarzy to ponad 500 metrów. Część trasy trzeba pokonać przeciskając się przez ciasne szczeliny, co jest dodatkową atrakcją. Jaskinia nie jest oświetlona, dlatego każdy uczestnik wycieczki na czas zwiedzania otrzymuje kask z latarką czołową. Eksploracja jaskini jest w pełni bezpieczna, także dla małych dzieci, dla których ta podziemna wycieczka jest niezwykłą frajdą. W części środkowej groty dość dobrze zachowała się różnorodna szata naciekowa, a w Sali Gotyckiej można zobaczyć efektowne jeziorko, w którym żyją niezwykle rzadkie skorupiaki – studniczki tatrzańskie. W jaskini zamieszkują też nietoperze, a ze względu na cenne walory przyrodnicze jaskinia uznana została za Pomnik Przyrody. Na trasie do jaskini czynna jest Winiarnia Radochowska, gdzie można skosztować win dolnośląskich a także wyselekcjonowanych win z różnych stron świata, a tuż obok powstała pasieka produkująca zdrowe i naturalne miody z okolicznych łąk.

Radochów 8 D, 57-540 Lądek-Zdrój, tel. 604 337 846

Skałki na Trojaku i Sztolne Skały

Trojak jest to dominująca góra nad uzdrowiskową częścią Lądka. W okolicach szczytu znajdują się skały, których wysokość dochodzi miejscami do 20 m. Malowniczo położone pośród lasów niewysokie skałki o stromych ścianach wykorzystywane są przez wspinaczy skałkowych.. Gnejsowe skałki stanowią od wieków wielką atrakcję krajoznawczą, takim miejscem do dzisiaj jest Trojan, z którego platformy można podziwiać panoramę Lądka-Zdroju i prawie całego Masywu Śnieżnika. Podążając dalej szlakiem możemy dojść do ruin XIII wiecznej warowni Zamku Karpień. w pobliżu którego biegł szlak kupiecki – Solna Droga.

Najliczniejsza grupa skalna w Górach Złotych położona na zboczu Królówki (784 m n.p.m.) to gnejsowe Sztolne Skały. Tworzą rozproszony łańcuch i ciągną się od wysokości 465 m wzdłuż kierunku wschód-zachód. Najwyższe skałki tej grupy znajdują się w dolnej, zachodniej części zbocza, zaś najciekawsze to: Niżna, Mała, Wyżnia, Iglica i Skalny Ząb. Podobnie jak Skałki na Trojaku, Sztolne Skały dostosowane są do uprawiania wspinaczki skałkowej. W ostatnich latach wytyczono kilkanaście dróg wspinaczkowych o różnych trudnościach. Początkujący mogą skorzystać z funkcjonujących w okolicy profesjonalnych szkółek wspinaczkowych.

Bazaltowe słupy koło Lutyni

W nieczynnym kamieniołomie zobaczyć można pięknie wykształcone sześcioboczne słupy bazaltu, które stanowią pozostałość po trzeciorzędowym kominie wulkanicznym. Podobne słupy lub bazaltowe organy oglądać można po drugiej stronie doliny w Czarnym Urwisku. Stąd roztacza się piękny widok na Lądek Zdrój.

KROWIARKI

Góra Wapniarka

Dawniej góra nosiła nazwę Bielica, jednak obecnie stosuje się nazwę Wapniarka (518 m n.p.m.). Góra położona jest w Sudetach Wschodnich, na północno-zachodnich krańcach grzbietu Masywu Śnieżnika, w Krowiarkach, na północ od wsi Mielnik. Oddzielona jest przełęczą Mielnicką wraz z kilkoma innymi górami od pozostałej części pasma. Od wschodu granicę wyznaczają pola uprawne wraz z drogą krajową nr 33. Pozostałe granice wyznacza linia lasu i leśne ścieżki.To jedna z najbogatszych florystycznie sudeckich gór, gdzie rośnie cały wachlarz rzadkich lub chronionych roślin (m.in.: goryczka krzyżowa, buławnik wielkokwiatowy, żłobik koralowy i przylaszczka wiosenna). Do najcenniejszych ekosystemów należą ciepłolubne i żyzne buczyny storczykowe (Cephalanthero-Fagion), a także murawy kserotermiczne. Na szczycie góry znajduje się wieża widokowa wybudowana w 2008 roku, jest trzecią z kolei konstrukcją wybudowana na szczycie. Pierwszą wieżę wybudowano w 1889 roku.

Romanowskie Źródło w Krowiarkach

Obszar kilku wywierzysk i wypływów opadających z północnych stoków góry Mrówczyniec (487 m n.p.m.) stanowi pomnik przyrody nieożywionej. Pomnik zlokalizowany jest w północnej części Pasma Krowiarek. Zlewnia wywierzysk daje początek strumieniowi Piotrówka. Co ciekawe, dotąd nie ustalono jednoznacznie kwestii pochodzenia wód w wywierzyskach, które są efektem zjawisk krasowych. Są jednym z największych obszarów w Sudetach, gdzie zachodzą owe zjawiska. Wywierzysko krasowe charakteryzuje się stała temperaturą wypływającej wody +10°C. Żyją tu endemiczne wrotki i rzadki ślimak Źródlarka Karpacka (Bythinella austriaca).

WYSOCZYZNA IDZIKOWA

Pasterskie Skały k. Idzikowa

Pasterskie Skały to grupa malowniczych skałek znajdujących się na niewysokim grzbiecie w pobliżu Idzikowa. Częściowo schowane w lesie należą raczej do mało znanych obiektów, a szkoda bo to najbardziej fotogeniczny pomnik przyrody nieożywionej w regionie. Zbudowane ze zlepieńców kredowych znajdujących się na krańcu Wysoczyzny Idzikowa. Ich nazwa wywodzi się z XIV wiecznej legendy o pasterzach, którzy wzgardzili chlebem.

INNE OSOBLIWOŚCI PRZYRODNICZE

Skamielina Górnokarbońska w Nowej Rudzie

Na ul. Strzeleckiej w Nowej Rudzie, przed wejściem do hotelu, znajduje się pień skrzemieniałego drzewa, który został wydobyty z KWK „Nowa Ruda”. To skamielina flory górnokarbońskiej sprzed około 250 mln lat.

Autostrada Sudecka w Górach Bystrzyckich

Malownicza szosa zbudowana w latach 30-tych XX w., prowadząca zboczami i wierzchowiną Gór Bystrzyckich z Zieleńca do Międzylesia przez Przełęcz Spaloną. Należy do najpiękniejszych widokowo górskich dróg w Polsce. Można z niej podziwiać rozległe panoramy Kotliny Kłodzkiej i Masywu Śnieżnika. W latach 30. ubiegłego wieku Niemcy wybudowali w Górach Bystrzyckich jeden z odcinków tzw. Autostrady Sudeckiej. Oficjalnie Autostrada Sudecka miała być drogą o charakterze turystycznym, o wybitnych walorach widokowych. Jednak przy drodze umieszczono również zagadkowe obiekty o charakterze militarnym.

Droga „Stu Zakrętów”

Niezwykle malowniczy odcinek drogi nr 387 z Radkowa przez Karłów i Lisią Przełęcz (780 m.n.p.m.) z Kudową-Zdrój w Parku Narodowym Gór Stołowych. Szosa pokonuje deniwelację ponad 400 metrów przy długości około 23 kilometrów. Budowę drogi zakończono po wojnie prusko-niemieckiej w 1867 r. Od Radkowa szosa wspina się wzdłuż Filarów Skalnych i mijając kamieniołom zawraca na Stroczym Zakręcie do Karłowa. Następnie prowadzi przez leżący u podnóża Szczelińca Wielkiego Karłów, po czym omija Fort  Karola i na koniec niewielkim podjazdem osiąga Lisią Przełęcz. Dalej zjazd z licznymi zakrętami i serpentynami prowadzi do Kudowy. Jej budowę rozpoczęto a skończono w 1870 r. Wtedy też utraciły znaczenie starsze drogi takie jak Praski Trakt i Kręgielny Trakt.

Arboretum w Lądku Zdrój

Leśny ogród z ponad 250 gatunkami drzew i krzewów egzotycznych stanowi najcenniejszy zespół przyrodniczy lądeckiej zieleni parkowej. Otoczenie stanowią dorodne drzewostany mieszane rodzimego regla dolnego z bukiem, jaworem i świerkiem. Na wiosnę pięknie kwitną tutaj rododendrony i azalie.